مدتها قبل، متنها اصلیترین راه انتقال پیام به حساب میآمدند؛ اگر میخواستید تجربۀ اندوختۀ مشاهیر را درک کنید یا با داستانهای جنایی همراه شوید، مسیر اصلی شما خواندن آن متن یا کتاب بود، اما حالا فناوریهای تازه، معادلات را تغییر دادهاند و راههای نوینی برای انتقال پیام گشودهاند. یکی از این راهها، استفاده از ابزار صوت است که در حال حاضر به کمک تکنولوژی تبدیل متن به صوت، هموارتر و همهگیرتر از قبل شده است.
در این نوشته، با فناوری تبدیل متن به صوت، نحوۀ عملکرد آن، بهترین ابزارهای تبدیل متن به صدا این حوزه و جایگاه فعلی زبان فارسی در آن بیشتر آشنا میشویم و میفهمیم که چگونه متن را به صوت تبدیل کنیم.
فناوری تبدیل متن به صوت چیست و چطور کار میکند؟
در چند سال اخیر، ابزارهای تبدیل متن به صوت (TTS) نحوۀ رفتار ما با محتوای نوشتاری را متحول کرده و موفق شده تا تجربهها را در این زمینه بهبود ببخشد. این ابزارها که در حال حاضر از فناوریهای پیشرفتۀ هوش مصنوعی استفاده میکنند؛ قادرند که هر نوشتهای را چه چاپی چه دیجیتالی، به گفتار با صدای طبیعی تبدیل کنند. این فناوری به انسان کمک میکند که در حال قدم زدن، کتابهای موردعلاقهاش را بشنود، آموزش ببیند یا اخباری را که در سایتهای خبری روز منتشر شده، مرور کند. ابزارهای تبدیل متن به صوت با هوش مصنوعی همچنین یک راهحل مناسب برای گروههای خاص از کاربران، مانند نابینایان به شمار میروند و میتوانند به آنها برای دسترسی به محتواهای دلخواهشان کمک کنند.
سرگذشت فناوری تبدیل متن به صدا
تاریخچۀ فناوری تبدیل متن به صدا(TTS) را میتوانیم تا قرن بیستم و سال ۱۹۶۱ دنبال کنیم؛ زمانی که جان لری کلی جونیور و لوئیس گرستمن، اولین گفتار رباتیک را در پروژهای به نام “vocoder” ایجاد کردند. عملکرد گفتاری این سیستم با وجود این که بسیار غیرطبیعی بود و شباهت خاصی به بیان انسان نداشت، راهی را آغاز کرد که حالا به نقاط قابل قبولی رسیده است. ۱۵ سال بعد، ماشین «کورزویل» چند قدم پیشتر رفت و موفق شد نتیجۀ طبیعیتری ارائه کند که پیوستگی کلمات را نسبت به “vocoder” بهتر درک میکرد.
این مسیر با معرفیIBM Speech Viewer در سال ۱۹۸۴ و Microsoft Narrator در سال ۱۹۹۹ ادامه پیدا کرد تا استخوانبندی یکی از فناوریهای محبوب آینده شکل بگیرد و در نهایت Apple، با انتشار گوشی آیفون خود در سال ۲۰۰۷، این قابلیت را به عنوان یک فناوری جدید در اختیار عموم قرار دهد.
پیشرفتهای شگفتانگیز تبدیل متن به صوت، در سالهای بعد از ۲۰۱۰ رخ داد؛ زمانی که هوش مصنوعی، ظرفیت فوقالعادهای را به آن افزود. این فرایند با معرفی API Text-to-Speech در سال ۲۰۱۱ توسط گوگل آغاز شد و در سالهای اخیر به شکوفایی ابزارهای هوشمند تبدیل متن به ویس متعدد انجامید.
مراحل تبدیل متن به صوت هوش مصنوعی چیست؟
فرایند تبدیل متن به صوت، از چند مرحله تشکیل میشود که در هر یک عملیاتهایی روی متن صورت میگیرد تا آن را به گفتار تبدیل کند. در ادامه با جزئیات بیشتری از این فرایند آشنا میشویم.
1- تجزیه و تحلیل متن
در اولین مرحله، متن مورد نظر به بخشهای کوچکی که توکن نام دارند، تجزیه میشود. این مرحله در راستای شناخت معنای تکتک اجزای جمله صورت میگیرد و عبارت است از تجزیۀ هر کلمه به کوچکترین واحد معنادار و همچنین علائم نگارشی.
2- تبدیل توکنها به علائم آوایی
در این مرحله، توکنهای متن، به یک نشانۀ آوایی تبدیل میشوند؛ کلمات به کوچکترین واحدهای آوایی یعنی واجها تجزیه و عملیات اصلی تبدیل به صوت را آغاز میکند. قدمهای اصلی این مرحله عبارتاند از: رونویسی آوایی، شناسایی واج، ابهامزدایی از واژههای هموگراف، مدلسازی آوایی و مدلسازی عروضی است.
3- تحلیل عروضی
در این مرحله، ریتم و استرس کلمات متن تعریف میشود تا الگوهای گفتاری برنامه، طبیعی و شبیه به انسان باشد. این مرحله، شامل چند قدم است: استخراج ویژگیهای عروضی کلمات، مدلسازی، پیشبینی و تلفیق عروضی و در نهایت پالایش نهایی.
4- سنتز گفتار
مرحلۀ آخر فرایند تبدیل صوت به متن، تولید گفتار و ایجاد سیستم خروجی شنیداری است. در این مرحله، عملیاتهایی مانند ایجاد طول موج، پردازش سیگنال دیجیتال (DSP)، ایجاد پایگاه داده، سنتز شبکۀ عصبی و در نهایت پالایش نهایی انجام میگیرند.
ابزارهای آنلاین برای تبدیل متن به صدا، روشی مناسب برای تولید گفتار از متن بدون نیاز به دانلود نرمافزار ارائه میدهند. این پلتفرمها به کاربران امکان میدهند که متن خود را در بستر وب جایگذاری کنند، صدا و زبان مورد نظر خود را انتخاب و اقدام به تبدیل متن به فایل صوتی آنلاین و قابل دانلود کنند. این مسیر برای کاربرانی که نیاز به دسترسی سریع و آسان به قابلیتهای تبدیل متن به گفتار دارند، انتخاب مناسبی محسوب میشود.تبدیل متن به صدا به صورت آنلاین؛ یک گام رو به جلومرحلۀ آخر فرایند تبدیل صوت به متن، تولید گفتار و ایجاد سیستم خروجی شنیداری است. در این مرحله، عملیاتهایی مانند ایجاد طول موج، پردازش سیگنال دیجیتال (DSP)، ایجاد پایگاه داده، سنتز شبکۀ عصبی و در نهایت پالایش نهایی انجام میگیرند.
از کلمات تا صدا؛ جهش بزرگ با فناوری هوش مصنوعی
هوش مصنوعی کیفیت تبدیل متن به صدا را تا جایی افزایش داده است که بسیاری از کاربران گمان میکنند تکنولوژی تبدیل متن به صدا تا قبل از هوش مصنوعی وجود نداشته است. قابلیتهای این فناوری نوین موجب شده تا ابزارهای TTS پیشرفت قابلتوجهی داشته باشند و به صدایی طبیعی و شبیه به انسان دست پیدا کنند. سیستمهای تبدیل متن به صوت با هوش مصنوعی برای درک و بازتولید ویژگیهای ظریف گفتار انسان، از جمله لحن، احساسات و تأکید کلامی، از قابلیتهای یادگیری عمیق استفاده میکنند تا به این ترتیب تجربه کاربری جذابتر و مؤثرتری را به کاربر ارائه دهند.
چگونه متن را به صوت تبدیل کنیم؟
فناوری تبدیل متن به صوت در قالبهای مختلفی توسعه یافته است که هر یک میتواند نیاز خاص مخاطبش را متناسب با شرایط او برطرف کند. شناختهشدهترین بسترهای ارائۀ خدمات تبدیل نوشته به صوت عبارتاند از برنامههای مبتنی بر وب، نرمافزارها، اپلیکیشنهای موبایل، رباتهای هوشمند و دستیاران مجازی و سرویسهای ابری. در ادامه با هر یک از این موارد آشنا میشویم.
برنامههای مبتنی بر وب برای تبدیل نوشتار به گفتار
برنامههای تحت وب یا نرمافزارهای فعال در بستر وب، به ابزارهایی گفته میشود که از طریق مرورگر وب در دسترس هستند. برنامههای tts مبتنی بر وب، عمل تبدیل متن به صوت را به شکل آنلاین و بدون نیاز به نصب برنامه تبدیل متن به فایل صوتی یا نرمافزار امکانپذیر میکنند. به عنوان یکی از شناختهشدهترین مثالها میتوان به قابلیت گوگل ترنسلیت در خوانش متن اصلی و ترجمۀ آن اشاره کرد؛ البته سرویسهای مبتنی بر وب متعددی، چه در زبان انگلیسی و چه زبان فارسی وجود دارند که هر یک نقاط قوت و ضعف خود را دارند.
نرمافزار تبدیل متن به صوت
علاوه بر برنامههای مبتنی بر وب، نرمافزارهایی نیز وجود دارد که به شکل اختصاصی برای تبدیل صوت به متن توسعه پیدا کردهاند و روی کامپیوتر شخصی و موبایل قابل اجرا هستند. نرمافزار Dragon Naturally Speaking یک نمونه شناختهشده از نرمافزارهای تشخیص گفتار است. این دسته از تولید متن به صوت ها، محدودیتهایی در دسترسی دارند اما قابلیتهای بالاتری نیز دارند.
ربات تبدیل متن به صوت و دستیاران مجازی
نوع دیگری از سرویسهای tts که از شهرت بسیار زیادی برخوردار است، رباتها و دستیاران مجازی تبدیل صوت به متن هستند. با وجود این که تاریخچه ابزار tts فراتر از این است، اما احتمالا بسیاری از کاربران به شکل خاص بعد از آشنایی با برنامههایی از جمله سیری و الکسا با حوزۀ رباتهای گویا و دستیاران صوتی آشنا شده و از آن بهره بردهاند. علاوه بر سیری اپل و الکسا آمازون، Chat GPT مخصوصا در نسخۀ آخر خود از قابلیت شگفتانگیزی در درک گفتار و فرمانهای صوتی برخوردار است.
خدمات ابری
یکی دیگر از نحوههای ارائۀ سرویس متن به صوت، بستر خدمات ابری است. در حال حاضر شرکتهای مطرحی از جمله گوگل، مایکروسافت و آمازون، خدمات هوشمند متعددی را در بستر ابری و به شکل API ارائه و به این ترتیب امتیازات گوناگونی را نیز برای خود و کاربران ایجاد میکنند. شرکتهایی مانند Microsoft Azure وGoogle Cloud سرویس ابری تبدیل متن به صوت را ارائه میدهند و توسعهدهندگان میتوانند از آنها برای راهاندازی یا بهبود برنامههای خود بهره ببرند.
زبان فارسی در زمین بازی فناوری تبدیل متن به صوت آنلاین، در گذشتهای نه چندان دور جایگاه خاصی نداشت؛ زیرا ابزارهای خارجی از آن پشتیبانی نمیکردند و ابزارهای ایرانی نیز برای این فرایند توسعه داده نشده بودند، اما خوشبختانه متخصصان ایرانی در سالهای اخیر به شکل ویژهای اقدام به توسعۀ چند محصول تبدیل متن به صوت مسلط بر زبان فارسی کرده و آنها را در بسترهای مختلف ارائه کردهاند. در ادامه به بررسی دقیقتر ابزارهای تبدیل متن به صوت فارسی میپردازیم.
تبدیل متن به صوت فارسی آنلاین
تبدیل متن به صوت فارسی آنلاین، یکی از خدمات کاربردی است که امروزه از طریق وبسایتهای مختلف ارائه میشود. این سرویس به کاربران امکان میدهد متن فارسی خود را به راحتی و به صورت آنلاین به فایل صوتی تبدیل کنند. در حال حاضر، چندین وبسایت خدمات تبدیل متن به صوت فارسی آنلاین را با کیفیتهای متفاوت ارائه میدهند. از جمله این وبسایتها میتوان به آواشو، آیپا و ttsmaker اشاره کرد. هر کدام از این پلتفرمها ویژگیهای خاص خود را دارند. برخی از این ابزارهای تبدیل متن به صوت آنلاین، مانند آواشو، امکانات پیشرفتهتری را در اختیار کاربران قرار میدهند. به عنوان مثال، قابلیت شخصیسازی صدا در این سرویسها به کاربران اجازه میدهد تا تجربه شنیداری بهتر و متناسبتری برای مخاطبان خود ایجاد کنند.
استفاده از خدمات تبدیل متن به صوت آنلاین میتواند برای طیف وسیعی از کاربردها از جمله تولید محتوای صوتی، کمک به افراد با مشکلات بینایی، و یا حتی یادگیری زبان فارسی مفید باشد.
تبدیل متن فارسی به صوت با هوش مصنوعی
ادغام هوش مصنوعی در فرایند تبدیل متن به صوت، دقت در جزئیات و کیفیت نهایی را به شکل محسوسی ارتقاء داده است. این پیشرفت سبب شده تا برنامههای تبدیل متن به گفتار فارسی نیز از این فناوری نوین در راستای افزایش کیفیت بهرهمند شوند. ابزارهای تبدیل متن به صوت فارسی با هوش مصنوعی که در پاراگراف قبلی نام برده شد، به دلیل برخورداری از این فناوری پیشرفته، قادر به تولید گفتار طبیعیتر و واقعیتر هستند. این ابزارها با همگام شدن با هوش مصنوعی، توانستهاند کیفیت صدای تولید شده را به طور قابل توجهی بهبود بخشند، به طوری که تفاوت بین گفتار مصنوعی و انسانی را به حداقل رساندهاند.
تبدیل متن به صوت فارسی رایگان
هوش مصنوعی تبدیل متن به صوت فارسی، در انواع رایگان و غیررایگان وجود دارند، اما معمولا ابزارهای رایگان با محدودیت مواجه هستند. محدودیت این نوع از تبدیل متن به صوت ها در تعداد کلمه یا تعداد درخواست مطرح میشود.
تبدیل متن به صوت گوگل
سرویس تبدیل متن به صوت گوگل، یکی از برترین خدمات در این زمینه برای بسیاری از زبانها محسوب میشود. این سرویس با مزایای متعددی همراه است، از جمله کیفیت بالای گفتار تولید شده، امکان انتخاب از میان صداهای متنوع و قابلیت شخصیسازی صدا. علاوه بر این، سهولت دسترسی برای افراد نابینا و سازگاری با دستگاههای مختلف از دیگر ویژگیهای مهم این سرویس به شمار میرود.
علاوه بر این، متن خوان گوگل که بخشی از خدمات دسترسپذیری این شرکت است، ابزاری کاربردی برای خواندن متون دیجیتال با صدای طبیعی است. این سرویس با پشتیبانی از زبانهای مختلف، امکان تنظیم سرعت و لحن خواندن تجربهای مطلوب برای کاربران فراهم میکند.
معرفی بهترین ابزارهای تبدیل متن به صوت
در میان برنامههای پرشماری که کار تبدیل گفتار به نوشتار را انجام میدهند، میتوانیم تعدادی را به عنوان برترینها معرفی کنیم؛ این موارد در عواملی مانند دسترسیپذیری نسبت به دیگر ابزارها، در وضعیت بهتری هستند.
synthesia
synthesia یکی از مشهورترین ابزارهای تبدیل متن به صوت است. البته که کاربرد سنتز تنها به این مورد محدود نمیشود؛ بلکه کابران میتوانند برای تبدیل متن و صوت به فایل ویدیویی نیز از آن بهره ببرند و به سادگی ویدیوهای حرفهای با آواتارهای واقعگرایانه بسازند. این ابزار بیش از 120 زبان و لهجه مختلف را پشتیبانی میکند و امکان شخصیسازی ویدیوها را با افزودن موسیقی، تصاویر و انیمیشن فراهم میسازد. سنتز برای طیف گستردهای از کاربردها از جمله آموزش، بازاریابی، ارائههای تجاری و تولید محتوای رسانههای اجتماعی مناسب است. با استفاده از این ابزار، کاربران میتوانند بدون نیاز به تجهیزات فیلمبرداری گران قیمت یا مهارتهای پیچیده ویرایش ویدیو، محتوای ویدیویی تولید کنند.
Speechify
امکان درک و تبدیل متن بیش از ۳۰ زبان به صوت و صدای گفتاری بسیار طبیعی از عواملی است که ابزار Speechify را به یکی از بهترینها تبدیل میکند. دسترسی راحت، یکی دیگر از مزایای این ابزار به شمار میرود زیرا Speechify قادر است که علاوه بر اجرا روی موبایل و کامپیوتر، به عنوان افزونه مرورگر chrome نیز اجرا شود.
Synthesys
یکی از موارد حاضر در لیست بهترین برنامه تبدیل متن به صوت، Synthesys است. بیان طبیعی و پشتیبانی از ۱۴۰ زبان، Synthesys را به یک ابزار tts جامع تبدیل کرده است. کاربران این برنامه میتوانند در بین بیش از ۳۷۰ صدای گوینده، انتخاب و سرعت و لحن را نیز شخصیسازی کنند.
Murf
ابزار مورف بیش از ۱۲۰ صدای واقعی را در محدوده ۲۰ زبان اجرا میکند و با کمک هوش مصنوعی قادر است زیروبم صدا، تن و سرعت آن را نیز تنظیم کند.
Speechelo
این ابزار، با پشتیبانی از ۲۳ زبان و بیشتر از ۳۰ صدای گوینده با چندین لحن، میتواند تجربۀ کاربری کمنظیری به کاربران بدهد. این ابزار میتواند با برنامههای مشهور تدوین از جمله Camtasia و Adobe Premier نیز ادغام شود.
کاربردهای تبدیل متن به صوت
یکی از بزرگترین تأثیراتی که فناوری تبدیل متن به صوت در دنیای دیجیتال ایجاد کرده، نحوۀ تولید و استفاده از محتواست؛ در زمان حاضر، محتواهای صوتی نقش بزرگی در تعاملات کاربران با کسبوکارها دارند. به طور کلی، مهمترین کاربردهای فناوری تبدیل متن به صوت را در چند مورد خلاصه کرد.
1- توسعه زبان برای زبان آموزان
فناوری tts یکی از تکنولوژیهای پررنگ برای آموزش زبان به شمار میرود. این ابزار کمک میکند تا زبانآموزان علاوه بر یادگیری واژگان، تلفظ، لحن و گفتار را نیز بیاموزند.
2- کتابهای صوتی
با ظهور و تکامل سیستمهای تبدیل نوشته به گفتار، فصل جدیدی در مطالعۀ کتابها آغاز شده که توسط کتابهای صوتی رهبری میشود. کتابهای صوتی، به دلایل متعدد از قبیل سهولت، محبوبیت زیادی پیدا کردهاند و به کاربران فرصت میدهند که علاوه بر مرور کتاب، تجربۀ شنیدن روایت مطلوب را هم کسب کنند. در حال حاضر علاوه بر شرکتهای خارجی، برنامههای کتابخانۀ ایرانی نیز برخی از کتابهای خود را به فناوری متن خوان مجهز کردهاند.
3- استفادههای صنعتی و تجاری
فناوری تبدیل متن به صوت (TTS) ، طیف گستردهای از کاربردهای تجاری و صنعتی را در بر میگیرد و قادر است نیازهای متنوعی را در این بخش از کسبوکارها برطرف سازد. این فناوری به طور مستقیم و غیرمستقیم در زمینههای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد. از جمله کاربردهای مهم آن میتوان به اتوماسیون خدمات مشتری، ارائه اطلاعیههای حملونقل و خدمات عمومی به وسیله تبدیل متن به پیام صوتی، بهبود فرآیندهای تولید و کنترل کیفیت، تسهیل ارتباطات در بخش مراقبتهای بهداشتی، افزودن قابلیتهای صوتی به لوازم خانگی و توسعه سیستمهای صوتی پیشرفته در خودروها اشاره کرد. این کاربردها نشاندهنده اهمیت و تأثیر فزاینده فناوری نوشتار به گفتار در بهبود کارایی و ارتقای تجربه کاربری در حوزههای مختلف صنعتی و تجاری است.
سؤالات متداول
1. آیا ابزار تبدیل متن به صوتی وجود دارد که از تمام زبانهای زنده دنیا و فارسی به خوبی پشتیبانی کند؟
در ابزارهای غیرفارسی، چند مورد وجود دارد که از اغلب زبانهای زندۀ دنیا پشتیبانی میکند؛ اما تسلط کافی را روی زبان فارسی ندارد.
2. آیا ابزارهای تبدیل متن به فایل صوتی به شکل رایگان هم در دسترس هستند؟
این ابزارها معمولا رایگان هستند، اما در اکثر مواقع استفاده از نسخه رایگان آنها با محدودیت تعداد درخواست مواجه است.
3. ابزارهای تبدیل متن به پیام صوتی قابلیت شخصیسازی دارند؟
بله میتوان سرعت، لحن و نوع گوینده را از بین گزینههای مختلف انتخاب کرد.
4. مهمترین معایب یک سیستم تبدیل نوشتار به گفتار چیست؟
بزرگترین عیبی که این ابزارها ممکن است به آن دچار باشند، ناتوانی در بیان طبیعی و انسانگونه است.